Filozofia pozytywna

Filozofia pozytywna wyraźnie propagowała pewne wzory myślenia, niekiedy zmierzała wręcz do radykalnych rozwiązań. Z teorią ściśle powiązana była tu praktyka, bowiem ideologii towarzyszyły konkretne możliwości działania.

Wyróżniające się cechy filozofii tego okresu to:

• Przeciwstawienie tradycji, postulowanie nowych rozwiązań i postępu we wszystkich dziedzinach życia;
• Postrzeganie wiedzy i nauki jako złotego środka na niedolę świata, narzędzia prowadzącego do dobrobytu, postępu i ładu społecznego (scjentyzm)
•  Propagowanie kultu nauki, dominacja nauk przyrodniczych nad humanistycznymi; 
• Przyjmowanie, że wprawdzie mogą istnieć rzeczy niedostępne naukowemu poznaniu, ale należy wykluczyć je w myślowych dywagacjach (agnostycyzm); 
• Przekonanie o praktycznym charakterze nauki (praktycyzm); 
• Głoszenie konieczności użyteczności pracy, nauki, sztuki (utylitaryzm) 
• Dowodzenie, że człowiek stanowi jedynie element przyrody (biologizm, monizm przyrodniczy)

Najwybitniejsi filozofowie Pozytywizmu:

• August Comte - był francuskim matematykiem, filozofem, pisarzem politycznym i krytykiem religii. Pionier myśli społecznej i twórca nauki zwanej socjologią (on ukuł ten termin i jako pierwszy się nim posługiwał). W swoich poglądach głosił przekonanie o konieczności praktycznego charakteru filozofii, mogącej posłużyć poprawie warunków życia.

• Hipolit Taine - francuski filozof i historyk, w swoich poglądach stał na stanowisku, że na dzieje ludzkości mają wpływ czynniki geograficzne, etniczne, środowiskowe i społeczne. Uznawany jest za twórcę determinizmu, opisał szczegółowo elementy, jakie mogą warunkować dalsze życie człowieka; 

 

• Karol Darwin - angielski przyrodnik i myśliciel. Twórca teorii ewolucji, która odegrała potem ogromną rolę w rozwoju nauki, nie ograniczając się tylko do biologii. Sformułował koncepcję naturalnego doboru gatunków i konieczności nieustannej walki o byt;

• Herbert Spencer - angielski filozof i socjolog. Rozwinął koncepcję determinizmu (zgodnie z którą każde zdarzenie jest określone przez ogół warunków) oraz organicyzmu (przekonanie, że społeczeństwo przypomina ludzki organizm, stąd istotne znaczenie dla rozwoju i dobrobytu danej grupy ma każda, najmniejsza nawet komórka społeczna). Przyjmował też, w oparciu o obserwację natury, ciągłą i nieuchronną zmienność rzeczywistości;